alak suresi ne demek?

Alak Suresi (Arapça: سورة العلق), Kur'an'ın 96. suresi ve kronolojik olarak inen ilk suresidir.¹ Sure, 19 ayetten oluşur.²

Mekke'de inen sure, ismini 2. ayette geçen ve ''kan pıhtısı / embriyo / zigot'' gibi anlamlara gelen ''alak'' kelimesinden almıştır.³ İlk beş ayetinin Ramazan ayının son 10 günü içerisindeki tek günlerden birinde, yani Kadir Gecesi'nde indiğine inanılır. Peygamber Muhammed'in surenin ilk beş ayetini Hira Mağarası'nda iken Cebrail tarafından aldığına ve bu olayın, Muhammed'in ilk vahiy alma deneyimi olduğuna inanılır. Surenin Ikra' (Oku) sözcüğüyle başlaması, Müslümanlara göre bu sözcüğün Allah'ın ilk emri olmasının yanında, İslam'ın okumaya verdiği önemi göstermektedir.⁴

Tefsir uzmanları, surenin 9. ayetinden sonraki kısmının Mekkeli pagan Ebû Cehil hakkında indiğini konusunda hemfikirdirler. Ebû Cehil'in Muhammed ve ona inananların Kâbe önünde namaz kılmalarını engellemeye kalkışması sonucu Allah'ın, asıl adı Amr bin Hişam olan Ebû Cehil'e karşı bir eleştirisi ve uyarısı olarak görülmektedir.⁵

Surenin meali

1: Yaratan Rabbinin adıyla oku!

2: O, insanı alaktan (asılıp tutunan zigottan) yaratmıştır.

3-5: Oku! Kalemle (yazmayı) öğreten, (böylece) insana bilmediğini bildiren Rabbin sonsuz kerem sahibidir.

6-7: Hayır! Gerçek şu ki insan, kendini kendine yeterli gördüğü için çizgiyi aşar.

8: Oysa (kuldaki) her şey yalnız Rabbine aittir (O'na dönecektir).

9-10: Gördün mü, bir kulu namaz kılarken engelleyen o adamı?

11: Peki, düşündün mü (ey inkârcı), ya o kul doğru yolda ise?

12: Yahut günahtan sakınmaya çağırıyorsa!

13: Düşündün mü (ey Resûlüm), ya o adam hakkı inkâr ediyor, sırt çeviriyorsa!

14: Allah'ın her şeyi gördüğünü bilmiyor mu o?

15: Hayır hayır! Eğer vazgeçmezse mutlaka onu perçeminden yakalayıp sürükleriz (Onu perçeminden tutup cehenneme atacağız)!

16: O yalancı, günahkâr perçeminden!

17: O hemen kurultayını çağırsın.

18: Biz de zebânileri çağıracağız!

19: Sakın onun isteğine uyma! Secdeye kapan ve Allah'a yakınlaş.⁶

Etimoloji

"Alak", ya da "alaka", erkeğin spermiyle döllenmiş dişi yumurtadan bir hafta zarfında oluşan hücre topluluğunun rahim çeperine asılıp gömülmüş şekline denir. Türkçede "alâka" olarak kullanılan kelime de aynı kökten gelir ve "bağlantı", "ilgi" gibi anlamlarda kullanılır. "Muallâk" kelimesi de aynı kökten türetilen ve "asılmış" anlamında kullanılan bir kelimedir. Kelimeye tıbbın gelişmesi ile birlikte embriyo ve embriyonun rahim duvarına tutunması ile bağlantılı olarak verilen yeni anlamlara göre "asılıp tutulan şey" anlamlarında da kullanılır olmuştur.⁷